Có những ngày bạn cảm thấy mệt mỏi không rõ lý do, trí óc mơ hồ như phủ một lớp sương, và cơ thể thì trì trệ như chiếc xe cạn nhiên liệu. Trong những lúc như thế, thay vì tìm đến cà phê hay cố gắng ép mình vận động, có một cách đơn giản nhưng mạnh mẽ hơn rất nhiều: thở đúng cách – thật sâu, thật có ý thức.
Bhastrika, hay còn gọi là hơi thở ống bễ, là một kỹ thuật thở cổ xưa trong Yoga, được ví như làn gió mạnh thổi bùng lên ngọn lửa năng lượng sống bên trong mỗi chúng ta. Đây không phải kiểu thở nhẹ nhàng để thư giãn, mà là một hành động chủ động, đầy sinh lực giúp đánh thức cả thân thể lẫn tinh thần, khai thông dòng năng lượng bị ứ đọng và đưa bạn trở lại trạng thái tỉnh táo, sáng suốt, sống động hơn bao giờ hết.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá: Bhastrika là gì, cách thực hành ra sao, nó mang lại những lợi ích nào cho cơ thể và tâm trí và quan trọng hơn cả: liệu bạn có phù hợp để luyện tập kỹ thuật thở mạnh mẽ này không?
Bạn nên xem:
- Lợi Ích Của Thở Luân Phiên Có Kiểm Soát Khi Tập Yoga Thở Thiền Mantra
- 8 Lợi Ích Chính Của Yoga Thở Thiền Mantra
1. Bhastrika (Hơi thở ống bễ) là gì?
Trong tiếng Phạn, “Bhastrika” có nghĩa là ống bễ, là dụng cụ được người thợ rèn dùng để thổi lửa, tạo luồng khí mạnh và liên tục. Lấy cảm hứng từ hình ảnh này, Bhastrika Pranayama (hơi thở ống bễ) là kỹ thuật thở chủ động, mạnh mẽ và có nhịp độ nhanh, trong đó cả hít vào và thở ra đều thực hiện bằng lực và đều đặn như đang bơm khí vào bên trong cơ thể.
Khác với nhiều kỹ thuật thở chậm rãi và nhẹ nhàng, Bhastrika là một dạng thở kích hoạt giúp đánh thức hệ thần kinh, làm nóng cơ thể và giải phóng các tắc nghẽn năng lượng, phù hợp cho những ai cần tăng sinh lực, vượt qua cảm giác trì trệ, mệt mỏi hoặc đờ đẫn.
2. Lợi ích của hơi thở Bhastrika (Hơi thở ống bễ)
Bhastrika không đơn thuần là một kỹ thuật thở tạo lực, nó là một bài tập tổng hợp giúp kích hoạt cả hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, hệ thần kinh và hệ năng lượng. Khi bạn luyện thở Bhastrika đều đặn, cơ thể không chỉ trở nên mạnh mẽ hơn, mà tâm trí cũng trở nên sáng suốt và tràn đầy sinh khí.
Dưới đây là các lợi ích nổi bật của hơi thở Bhastrika, được chia thành từng nhóm cụ thể:
2.1 Tăng cường năng lượng và sinh lực toàn thân
Hơi thở ống bễ làm gia tăng tốc độ trao đổi khí trong cơ thể. Khi thở mạnh và nhanh, lượng oxy đưa vào máu tăng cao, trong khi CO₂ (khí độc) được đào thải nhanh hơn. Điều này giúp các tế bào nhận được nhiều năng lượng hơn trong thời gian ngắn, từ đó làm giảm cảm giác mệt mỏi, lờ đờ hoặc uể oải.
Rất nhiều người luyện Bhastrika vào buổi sáng và cảm thấy sảng khoái, tỉnh táo và tràn đầy sinh khí như vừa uống một ly cà phê mạnh nhưng không tác dụng phụ.
2.2 Mở rộng dung tích phổi và cải thiện chức năng hô hấp
Do cả hít vào và thở ra đều chủ động và mạnh, phổi được kéo giãn và co bóp tối đa trong mỗi chu kỳ thở. Điều này giúp tăng độ đàn hồi của mô phổi, làm sạch các khí ứ đọng ở đáy phổi – khu vực thường không được thông khí đầy đủ trong thở thông thường.
Với người hay bị viêm xoang, hen nhẹ hoặc thở nông do căng thẳng, Bhastrika có thể giúp cải thiện rõ rệt chất lượng hơi thở và dung tích phổi sau vài tuần luyện tập.
2.3 Kích hoạt hệ thần kinh – Đánh thức sự tỉnh táo
Bhastrika kích thích hệ thần kinh giao cảm, giúp tăng nhịp tim một cách có kiểm soát, từ đó đánh thức trí óc, tăng độ nhạy của các giác quan.
Người tập Bhastrika thường mô tả cảm giác “rất tỉnh và sắc bén” sau 1–3 phút luyện tập, tương tự như bước ra khỏi một trạng thái mơ màng kéo dài. Đây là kỹ thuật lý tưởng để áp dụng trước giờ làm việc, trước khi thuyết trình, hoặc khi cần tập trung cao độ.
2.4 Thải độc và thanh lọc cơ thể sâu từ bên trong
Hơi thở ống bễ giúp đẩy mạnh tuần hoàn máu, tăng cường chức năng hệ bạch huyết – hệ thống chịu trách nhiệm loại bỏ độc tố và vi khuẩn ra khỏi cơ thể. Đồng thời, quá trình thở mạnh cũng giúp thanh lọc xoang mũi, khoang phổi và hệ tiêu hóa trên.
Đối với những người sống ở đô thị, làm việc trong môi trường máy lạnh, ít vận động, thì việc chủ động thanh lọc qua hơi thở là một phương pháp cực kỳ hiệu quả để duy trì sức khỏe nội tạng.
2.5 Giải phóng năng lượng tắc nghẽn & chữa lành cảm xúc bị dồn nén
Trong Yoga năng lượng, người ta tin rằng vùng bụng (Manipur Chakra) và ngực (Anahata Chakra) thường tích tụ các cảm xúc bị dồn nén như tức giận, lo lắng, đau buồn hoặc cảm giác bất lực. Hơi thở Bhastrika nhờ tác động trực tiếp đến vùng bụng dưới và lồng ngực có thể giúp phá vỡ những “khối năng lượng kẹt cứng“, giải phóng dòng chảy Prana (năng lượng sống).
Nhiều người sau khi luyện Bhastrika cảm thấy nhẹ người, có khi rơi nước mắt hoặc cảm xúc được giải tỏa tự nhiên, đó là một dạng chữa lành sâu nhưng rất an toàn.
2.6 Hỗ trợ kiểm soát huyết áp thấp và điều hòa tuần hoàn máu
Do kích thích hệ thần kinh giao cảm, Bhastrika có thể giúp tăng nhẹ huyết áp đối với người bị huyết áp thấp (ngược lại, người cao huyết áp không nên tập).
Ngoài ra, việc kích hoạt tuần hoàn máu giúp cải thiện lưu thông máu đến các chi, tim và não, rất hữu ích với người hay tê tay chân, chóng mặt khi thay đổi tư thế.
2.7 Làm nền tảng cho thiền định và luyện tập nâng cao
Bhastrika thường được sử dụng như bước khởi động mạnh mẽ trước khi bước vào thiền hoặc các bài tập sâu như Kumbhaka (nhịn thở có kiểm soát).
Khi năng lượng được đánh thức và các nadi thông suốt, tâm trí sẽ dễ đi vào trạng thái định tĩnh hơn, giúp thiền sâu và ổn định hơn.
3. Cách thực hành Bhastrika (Hơi thở ống bễ) đúng kỹ thuật
Tư thế chuẩn bị:
- Ngồi thẳng lưng trong tư thế thoải mái (xếp bằng, hoa sen, hoặc ngồi ghế nếu cần).
- Hai tay đặt trên gối trong tư thế Chin Mudra (ngón cái và ngón trỏ chạm nhau).
- Nhắm mắt, thư giãn toàn thân.
Kỹ thuật thở:
- Hít mạnh và sâu bằng mũi, phình bụng ra.
- Thở mạnh và nhanh bằng mũi, hóp bụng vào.
- Cả hít vào và thở ra đều dứt khoát, có âm thanh rõ ràng, thực hiện từ 1 – 2 nhịp/giây.
Gợi ý nhịp thở cho người mới:
- 10–15 nhịp mỗi vòng, lặp lại 2–3 vòng.
- Nghỉ giữa các vòng khoảng 30–60 giây để quan sát sự thay đổi trong cơ thể.
Lưu ý: Bắt đầu chậm rãi và tăng dần tốc độ theo khả năng. Không cố ép nếu cảm thấy chóng mặt, buồn nôn.
4. Những ai nên và không nên tập Bhastrika
4.1 Những ai nên tập Bhastrika
Bhastrika là một trong những kỹ thuật thở mạnh mẽ nhất trong hệ thống Pranayama. Nếu được thực hành đúng cách và đúng thời điểm, nó có thể trở thành “liều tăng lực tự nhiên” cho nhiều đối tượng:
Người thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng
- Nếu bạn hay cảm thấy uể oải vào buổi sáng, lười vận động, hoặc dễ buồn ngủ vào ban ngày, Bhastrika có thể giúp “đánh thức” cả hệ thần kinh và hệ tuần hoàn.
- Chỉ 1–3 phút luyện tập buổi sáng có thể thay thế cà phê, giúp bạn tỉnh táo mà không gây lệ thuộc.
Người làm việc trí óc cần sự tỉnh táo, tập trung cao độ
- Các luồng thở nhanh và mạnh giúp tăng oxy lên não, kích thích tư duy và khả năng phản xạ.
- Bhastrika là bài tập lý tưởng trước khi bước vào thiền, học tập, làm việc hoặc thuyết trình.
Người sống trong môi trường ô nhiễm hoặc ít vận động
- Việc hít thở mạnh giúp làm sạch đường hô hấp trên, loại bỏ khí ứ đọng, hỗ trợ phổi hoạt động hiệu quả hơn.
- Rất phù hợp cho nhân viên văn phòng, người sống ở thành phố lớn, người làm việc trong không gian kín (máy lạnh, không thông thoáng).
Người có huyết áp thấp hoặc tuần hoàn kém
- Kỹ thuật này có khả năng tăng nhẹ huyết áp và kích thích tuần hoàn máu, giúp người hay chóng mặt, lạnh tay chân cải thiện lưu thông.
4.2 Những ai không nên hoặc cần cẩn trọng khi tập Bhastrika
Vì đây là một kỹ thuật có cường độ cao, tác động trực tiếp đến hệ thần kinh, huyết áp và tim mạch, nên không phải ai cũng phù hợp. Dưới đây là các đối tượng cần tránh hoặc phải tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi luyện tập:
Người bị cao huyết áp
- Bhastrika kích thích hệ giao cảm, có thể làm tăng huyết áp tạm thời.
- Nếu tập không đúng cách, nguy cơ đau đầu, chóng mặt hoặc tăng huyết áp đột ngột là có thật.
Người có bệnh tim mạch
- Việc thở mạnh và nhanh làm tăng áp lực lên tim. Người có tiền sử nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, hoặc bệnh mạch vành nên tránh.
Người bị rối loạn lo âu, hoảng loạn hoặc động kinh
- Bhastrika có thể làm kích hoạt hệ thần kinh quá mức, dễ khiến người đang bất ổn thần kinh cảm thấy bồn chồn, lo lắng hoặc choáng váng.
Người bị chóng mặt, thiếu máu não, huyết áp thấp nặng
- Mặc dù Bhastrika hỗ trợ tuần hoàn, nhưng ở người huyết áp quá thấp, cơ thể có thể chưa đủ lực để đáp ứng với nhịp thở mạnh – dễ gây ngất xỉu.
Phụ nữ mang thai hoặc đang hành kinh
- Trong thai kỳ, nhịp thở nên nhẹ nhàng, sâu và chậm. Bhastrika gây áp lực lên vùng bụng và tử cung, có thể gây nguy hiểm.
- Trong kỳ kinh, nên tránh các bài thở mạnh để không làm rối loạn khí huyết và nội tiết.
Người đang sốt, cảm cúm, viêm xoang cấp
- Thở mạnh khi mũi đang nghẹt hoặc sốt cao có thể khiến cơ thể mệt hơn, tổn hao khí lực và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm.
4.3 Lưu ý đặc biệt khi tập Bhastrika
- Chỉ tập khi bụng đói hoặc sau bữa ăn ít nhất 2 tiếng.
- Không nên luyện Bhastrika ngay trước khi ngủ vì nó có thể làm tỉnh hệ thần kinh, gây khó ngủ.
- Khi mới bắt đầu, nên tập chậm, ít vòng, và luôn nghỉ ngơi quan sát cơ thể sau mỗi vòng thở.
- Trong mọi trường hợp, nếu cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, tim đập nhanh hãy dừng lại ngay và quay về hơi thở tự nhiên.
Bhastrika (Hơi thở ống bễ) là một bài tập thở mạnh mẽ, sâu sắc và đầy năng lượng nhưng cũng cần được luyện tập một cách tỉnh thức và thận trọng. Hiểu rõ mình phù hợp với phương pháp này hay không là yếu tố quyết định đến hiệu quả và độ an toàn. Nếu được hướng dẫn đúng cách và áp dụng đúng thời điểm, Bhastrika sẽ trở thành công cụ đắc lực giúp bạn nâng cấp toàn diện từ sức khỏe đến tâm trí.
5. Lớp Yoga Thở Thiền Mantra và Yoga Face hàng ngày – học online qua Zoom
Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra là một trong những trung tâm uy tín hàng đầu trong lĩnh vực dạy Yoga trực tuyến. Với các lớp học qua Zoom, bạn sẽ nhận được sự hướng dẫn chi tiết, tận tình, giúp bạn nắm vững từng động tác dù đang tập tại nhà. Chúng tôi không chỉ cung cấp các khóa học đa dạng về trình độ, từ cơ bản đến nâng cao, mà còn linh hoạt về thời gian, cho phép bạn dễ dàng sắp xếp lịch tập phù hợp với nhịp sống và công việc của mình. Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra là nơi lý tưởng để bạn rèn luyện và phát triển sức khỏe toàn diện, bất kể bạn là người mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm.
Hiện tại, trung tâm đang mở đăng ký liên tục cho hai chương trình tập luyện: Yoga Thở Thiền Mantra (Yoga Thở Phục Hồi) và Yoga Face Trẻ Hóa Gương Mặt.
- Lớp Yoga Thở Phục Hồi: Từ thứ 2 đến thứ 6 với 5 ca học mỗi ngày vào các khung giờ: 5h, 6h10, 7h30, 14h và 18h.
- Lớp Yoga Face: Từ thứ 2 đến thứ 6 với 3 ca học mỗi ngày vào các khung giờ: 19h20, 20h20 và 21h.
Tất cả các lớp đều được trực tiếp giảng dạy bởi Yogi Nguyễn Hoài – Founder TT Đào Tạo, HLV Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra.
Ngoài ra, Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra còn đặc biệt ưu đãi khi đăng ký khóa học trong năm 2025 cụ thể:
- Tặng 10% khi đóng học phí 3 tháng.
- Tặng 15% khi đóng 6 tháng.
- Tặng 20% khi đóng 1 năm.
Kèm theo nhiều quà tặng hấp dẫn bao gồm:
- Vòng luân xa (đá mã não) + Vòng cổ trầm khắc thần chú Om Mani + 1 tháng Yoga Face trị giá 900.000đ khi đăng ký 1 năm tập Yoga Thở Phục Hồi.
- Bộ dụng cụ trị liệu khuôn mặt + lọ dầu dưỡng Jojoba trị giá 900.000đ khi đăng ký 1 năm Yoga Face.
Đến với trung tâm Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra, Yogi Nguyễn Hoài sẽ giúp các bạn thở đúng, ổn định thân tâm trí, tạo nên một cơ thể khỏe mạnh, hạnh phúc mỗi ngày.
Phản hồi của học viên sau khi tham gia lớp Yoga online
Dưới đây là một số phản hồi của học viên sau khi tham gia lớp Yoga trực tuyến qua Zoom tại trung tâm Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra:
GOBINDE – YOGA THỞ THIỀN MANTRA
- Địa chỉ: Lô 10, đường số 8, Khu Đô Thị Đa Phước, p. Thanh Bình, quận Hải Châu, tp. Đà Nẵng
- Hotline: 0935.305.326
- Website: GobindeYoga.vn
- Email: GobindeYogavn@gmail.com
