Có những lúc, giữa vòng xoáy cuộc sống, ta chợt khát khao một khoảng lặng. Một khoảng lặng đủ sâu để ta nghe được nhịp đập trái tim mình, để nhận ra phía sau bao ồn ào là một sự tĩnh tại luôn hiện hữu. Thiền định, trong tiếng Phạn gọi là Dhyana, chính là cánh cửa mở ra khoảng lặng ấy.
Nhưng thiền không chỉ là ngồi yên, nhắm mắt, thả hồn vào một cõi mơ hồ. Thiền là một hành trình. Một hành trình đưa ta từ phân tán về tập trung, từ xao động về tĩnh lặng, từ cái “tôi” nhỏ bé hòa nhập vào dòng chảy vô biên của sự sống. Ở đó, ta không còn là kẻ quan sát cuộc đời, mà là chính sự sống đang thở, đang hiện hữu.
Thiền định không phải thứ xa vời chỉ dành cho các bậc tu sĩ. Nó có mặt trong từng hơi thở, từng khoảnh khắc nếu ta chịu quay về. Và đôi khi, chính trong sự giản dị của phút giây hiện tại, ta chạm vào một bình an chưa từng biết đến.
Bạn nên xem:
- Kundalini Là Gì? Hành Trình Đánh Thức Năng Lượng Sống Mạnh Mẽ Nhất
- Mudra – Nghệ Thuật Điều Hướng Năng Lượng Trong Yoga Và Thiền Định
1. Ý nghĩa của Dhyana trong Yoga
Khi nghe đến “thiền định”, nhiều người thường hình dung đơn giản là ngồi xếp bằng, nhắm mắt, giữ cho tâm trí rỗng lặng. Nhưng trong yoga, Dhyana mang một tầng nghĩa rộng và sâu hơn thế rất nhiều. Nó không phải là một hành động, mà là một trạng thái của sự hiện hữu.
Dhyana xuất hiện khi tâm trí thôi không còn chạy theo những làn sóng suy nghĩ. Bạn hình dung tâm trí giống như mặt hồ. Thông thường, hồ luôn bị gợn sóng bởi gió – đó là những lo toan, ký ức, ham muốn, nỗi sợ… Khi bạn ngồi yên, chăm chú theo dõi hơi thở, giữ cho tâm không bị phân tán, mặt hồ ấy dần lắng xuống. Và đến một lúc, khi nước hồ trong veo, bạn có thể thấy được tận đáy. Khoảnh khắc ấy chính là Dhyana.
Trong triết lý Yoga Sutra của Patanjali, Dhyana được coi là nấc thang thứ bảy trên con đường tám bậc (Ashtanga Yoga). Điều này cho thấy thiền định không phải bắt đầu bằng sự cố gắng “ngồi yên”, mà là kết quả tự nhiên sau khi hành giả rèn luyện:
- Thân thể ổn định, vững vàng qua Asana.
- Hơi thở điều hòa qua Pranayama.
- Giác quan lắng dịu nhờ Pratyahara.
- Tâm trí tập trung qua Dharana.
Khi những điều kiện này hội đủ, thiền giả không cần “gồng mình” để thiền nữa. Dhyana xuất hiện như một dòng chảy liên tục, đưa con người bước vào không gian tĩnh tại, nơi người quan sát và đối tượng quan sát không còn là hai.
Và chính trong khoảnh khắc đó, chúng ta cảm nhận được một sự thật: bản chất sâu xa của mình vốn là tĩnh lặng, sáng suốt và bình an. Dhyana không tạo ra sự bình an, nó chỉ giúp ta nhận ra sự bình an ấy vốn đã ở sẵn trong tâm hồn.
2. Quá trình bước vào thiền định (Dhyana)
Để đi vào Dhyana, không ai có thể nhảy thẳng từ đời sống bận rộn, đầy xao động mà lập tức ngồi xuống và đạt đến sự tĩnh lặng tuyệt đối. Thiền định là một hành trình từng bước, giống như dẫn tâm trí từ chỗ huyên náo trở về ngôi nhà tĩnh lặng bên trong.
2.1 Chuẩn bị thân và hơi thở
Trước khi thiền, cơ thể cần được đặt vào một tư thế thoải mái, vững vàng, thường là ngồi xếp bằng, lưng thẳng, hai tay buông thư. Hơi thở trở thành nhịp cầu đầu tiên, giúp tâm trí rời bỏ những vướng bận của ngày thường. Khi hít vào chậm rãi, khi thở ra nhẹ nhàng, từng tế bào như được nới lỏng và sự căng thẳng dần tan biến.
2.2 Tập trung – Dharana
Sau khi thân và hơi thở an ổn, ta đưa tâm trí vào một điểm tựa, đó có thể là nhịp thở, một hình ảnh hay một âm thanh như mantra “OM”. Đây là lúc dòng ý nghĩ lộn xộn bắt đầu lắng lại. Tâm giống như con ngựa hoang, được cột vào một cọc, dần thôi không chạy loạn khắp nơi.
2.3 Dòng chảy thiền định – Dhyana
Khi sự tập trung trở nên liên tục, không còn bị gián đoạn bởi những vọng tưởng chen ngang, một dòng chảy mềm mại mở ra. Đó là Dhyana – tâm không gắng gượng, cũng không bị cuốn đi, mà chỉ lặng lẽ chảy theo đối tượng thiền. Người quan sát và đối tượng quan sát dần hòa nhập thành một.
2.4 Cảm nhận sự hiện hữu
Trong Dhyana, không còn sự phân biệt “tôi đang thiền” và “tôi phải đạt được gì”. Thay vào đó, bạn chỉ đơn giản hiện diện với hơi thở, với khoảnh khắc, với chính mình. Mọi lo lắng, mong cầu hay sợ hãi tạm thời lùi xa. Cái còn lại là sự sáng trong, nhẹ nhõm và bình an.
Có thể nói, quá trình đi vào thiền định không phải là ép buộc tâm trí phải im lặng, mà là một sự buông thư có định hướng. Khi ta dừng việc can thiệp, kiểm soát hay chống cự, tâm tự nhiên trở về bản chất vốn tĩnh lặng của nó.
3. Những lợi ích sâu xa của Dhyana
Khi một người kiên nhẫn đi vào trạng thái Dhyana, lợi ích không chỉ nằm ở sự thư giãn tức thì. Nó lan tỏa ra cả cơ thể, tâm trí và cả chiều sâu tinh thần.
3.1 Lợi ích cho cơ thể
Các nghiên cứu hiện đại cho thấy thiền định có khả năng giảm mức hormone căng thẳng cortisol, giúp hạ huyết áp, ổn định nhịp tim, cải thiện hệ miễn dịch. Khi tâm trí an tĩnh, hệ thần kinh cũng được nghỉ ngơi và tái tạo. Người tập thường thấy mình ngủ ngon hơn, ít mệt mỏi và có sức sống dồi dào hơn trong đời sống hàng ngày.
3.2 Lợi ích cho tâm trí
Dhyana giống như dòng nước trong lành, rửa sạch bụi bặm của lo âu và suy nghĩ miên man. Khi ngồi thiền đều đặn, bạn sẽ nhận ra mình dễ tập trung hơn, bớt nóng nảy và có khả năng đối diện thử thách với tâm thế bình thản. Nhiều người miêu tả rằng thiền định đem lại cho họ khoảng trống giữa các suy nghĩ, nơi mà sự sáng tạo và trí tuệ bùng nổ.
3.3 Lợi ích tinh thần – tâm linh
Ở tầng sâu hơn, Dhyana đưa ta đến gần cái tôi thật sự, đó là phần tinh khôi, vượt lên trên những lo âu thường nhật. Người tập có thể cảm nhận rõ rệt sự gắn kết với vũ trụ, thấy mình không tách rời mà hòa chung vào dòng chảy của sự sống. Đây là nơi tình thương, lòng trắc ẩn và sự thấu hiểu bừng sáng từ bên trong.
3.4 Biến đổi trong cách sống
Thiền định không chỉ diễn ra trong 20 – 30 phút trên tọa cụ. Khi thực hành lâu dài, sự an tĩnh của Dhyana sẽ len lỏi vào từng hành động, lời nói và quyết định. Người tập sẽ thấy mình sống chậm rãi hơn, biết lắng nghe nhiều hơn, và cư xử với người khác bằng sự thấu cảm thay vì phản ứng vội vã.
4. Dhyana trong con đường Yoga (Ashtanga Yoga của Patanjali)
Trong triết lý Yoga của Patanjali, con đường tám bậc (Ashtanga Yoga) được ví như một nấc thang dẫn tâm thức từ đời sống thường nhật đến trạng thái hợp nhất cùng vũ trụ. Dhyana – thiền định – nằm ở bậc thứ bảy, ngay trước Samadhi, trạng thái giải thoát tối thượng. Điều này cho thấy thiền định không phải là điểm khởi đầu, mà là kết quả tự nhiên khi ta đi qua các bước rèn luyện trước đó.
4.1 Từ kỷ luật thân – tâm đến thiền định
Con đường bắt đầu bằng Yama (giới luật ứng xử) và Niyama (kỷ luật cá nhân), giúp con người sống có đạo đức và thanh sạch. Tiếp đến là Asana (tư thế), rèn luyện thân thể dẻo dai và vững vàng, rồi Pranayama (điều hòa hơi thở) để làm chủ dòng năng lượng sống. Sau đó, người tập bước vào Pratyahara (thu hồi giác quan), học cách rút sự chú ý khỏi thế giới bên ngoài.
Khi tâm trí đã có nền tảng, hành giả tiến đến Dharana – sự tập trung, đặt tâm vào một điểm duy nhất. Và chính từ đây, khi sự tập trung trở nên ổn định, tâm trí sẽ tự nhiên trôi vào Dhyana – trạng thái thiền định liên tục, không còn bị ngắt quãng bởi tạp niệm.
4.2 Cầu nối đến Samadhi
Dhyana không phải đích đến cuối cùng, mà là cánh cửa mở ra Samadhi (hợp nhất tuyệt đối). Nếu Dharana là ngọn lửa được nhóm lên, thì Dhyana là ngọn lửa cháy bền vững, soi sáng con đường dẫn tới Samadhi, nơi hành giả hòa tan vào bản thể tối thượng.
4.3 Thông điệp cho người tập
Hiểu như vậy, ta thấy Dhyana không thể gượng ép đạt được chỉ bằng việc “ngồi yên nhắm mắt”. Nó là kết quả của cả một hành trình rèn luyện thân, tâm, trí. Và cũng nhờ thế, thiền định trở nên bền vững và thấm sâu vào đời sống, thay vì chỉ là những khoảnh khắc tĩnh lặng ngắn ngủi.
5. Cách thực hành Dhyana trong đời sống hiện đại
Nhiều người thường nghĩ thiền định chỉ dành cho những bậc ẩn sĩ trong hang núi hay những tu sĩ sống xa lánh thế gian. Nhưng thực tế, Dhyana là một nghệ thuật sống, ai cũng có thể thực hành, dù là doanh nhân bận rộn, bà nội trợ, hay một sinh viên đang căng thẳng vì kỳ thi. Vấn đề không nằm ở việc ta có bao nhiêu thời gian, mà là cách ta mở lòng để bước vào sự tĩnh lặng.
5.1 Bắt đầu từ những phút giây nhỏ
Bạn không cần ngồi hàng giờ liền. Chỉ cần 5 – 10 phút mỗi ngày, ngồi thoải mái ở một góc yên tĩnh, khép mắt lại và dõi theo hơi thở. Khi tâm trí chạy đi đâu, nhẹ nhàng đưa nó về nhịp thở. Đây chính là hạt mầm đầu tiên của Dhyana.
5.2 Tạo không gian cho sự tĩnh lặng
Một căn phòng gọn gàng, một chiếc nến, hay đơn giản là mở cửa sổ để đón ánh sáng buổi sáng – tất cả đều có thể trở thành không gian thiền. Môi trường bên ngoài ảnh hưởng mạnh mẽ đến trạng thái bên trong, vì thế hãy chuẩn bị một “góc thiền” riêng cho mình.
5.3 Biến thiền thành thói quen
Thay vì chờ có thời gian rảnh, hãy đặt thiền định vào lịch sống hằng ngày. Ví dụ, buổi sáng sau khi thức dậy hoặc buổi tối trước khi đi ngủ. Giống như đánh răng hay ăn cơm, khi thiền trở thành thói quen, nó sẽ dần thấm sâu vào đời sống bạn.
5.4 Đưa Dhyana vào từng hoạt động
Thiền không chỉ diễn ra trên tấm thảm. Bạn có thể thực hành Dhyana khi uống trà, khi đi bộ, thậm chí khi rửa bát. Chỉ cần trọn vẹn trong từng khoảnh khắc, cảm nhận từng chuyển động, bạn đã đang sống trong thiền.
5.5 Sống với tâm thái mở và nhẹ nhàng
Điều quan trọng nhất: đừng ép buộc bản thân phải “đạt được” trạng thái nào. Dhyana không phải một mục tiêu, mà là hành trình trở về với chính mình. Càng buông, bạn càng thấy sự an tĩnh tự nhiên hiển lộ.
Trong đời sống hiện đại đầy áp lực, Dhyana giống như một ốc đảo bình yên, nơi ta có thể dừng lại, thở và lắng nghe chính mình. Từ đó, sự sáng suốt và tình yêu thương sẽ lan tỏa, không chỉ cho bản thân mà cho cả thế giới quanh ta.
6. Lớp Yoga Thở Thiền Mantra và Yoga Face hàng ngày – học online qua Zoom
Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra là một trong những trung tâm uy tín hàng đầu trong lĩnh vực dạy Yoga trực tuyến. Với các lớp học qua Zoom, bạn sẽ nhận được sự hướng dẫn chi tiết, tận tình, giúp bạn nắm vững từng động tác dù đang tập tại nhà. Chúng tôi không chỉ cung cấp các khóa học đa dạng về trình độ, từ cơ bản đến nâng cao, mà còn linh hoạt về thời gian, cho phép bạn dễ dàng sắp xếp lịch tập phù hợp với nhịp sống và công việc của mình. Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra là nơi lý tưởng để bạn rèn luyện và phát triển sức khỏe toàn diện, bất kể bạn là người mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm.
Hiện tại, trung tâm đang mở đăng ký liên tục cho hai chương trình tập luyện: Yoga Thở Thiền Mantra (Yoga Thở Phục Hồi) và Yoga Face Trẻ Hóa Gương Mặt.
- Lớp Yoga Thở Phục Hồi: Từ thứ 2 đến thứ 6 với 4 ca học mỗi ngày vào các khung giờ: 5h, 6h10, 7h30 và 14h.
- Lớp Yoga Face: Từ thứ 2 đến thứ 6 với 2 ca học mỗi ngày vào các khung giờ: 20h30 và 21h.
Tất cả các lớp đều được trực tiếp giảng dạy bởi Yogi Nguyễn Hoài – Founder TT Đào Tạo, HLV Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra.
Ngoài ra, Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra còn đặc biệt ưu đãi khi đăng ký khóa học trong năm 2025 cụ thể:
- Tặng 10% khi đóng học phí 3 tháng.
- Tặng 15% khi đóng 6 tháng.
- Tặng 20% khi đóng 1 năm.
Kèm theo nhiều quà tặng hấp dẫn bao gồm:
- Tặng 01 tháng Yoga Face trị giá 700.000đ khi đăng ký 1 năm tập Yoga Thở Phục Hồi.
- Bộ dụng cụ trị liệu khuôn mặt + lọ dầu dưỡng Jojoba trị giá 900.000đ khi đăng ký 1 năm Yoga Face.
Đến với trung tâm Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra, Yogi Nguyễn Hoài sẽ giúp các bạn thở đúng, ổn định thân tâm trí, tạo nên một cơ thể khỏe mạnh, hạnh phúc mỗi ngày.
Phản hồi của học viên sau khi tham gia lớp Yoga online
Dưới đây là một số phản hồi của học viên sau khi tham gia lớp Yoga trực tuyến qua Zoom tại trung tâm Gobinde – Yoga Thở Thiền Mantra:
GOBINDE – YOGA THỞ THIỀN MANTRA
- Địa chỉ: Lô 10, đường số 8, Khu Đô Thị Đa Phước, p. Thanh Bình, quận Hải Châu, tp. Đà Nẵng
- Hotline: 0935.305.326
- Website: GobindeYoga.vn
- Email: GobindeYogavn@gmail.com
